คราวก่อนรีวิวยาธาตุน้ำขาวไป มาวันนี้ต่อกันด้วย ยาธาตุน้ำแดง กันดีไม๊เพื่อนๆ
หากพูดถึงยาแผนโบราณที่มีการใช้กันมายาวนานตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตาทวด คงหนี่ไม่พ้นยา ธาตุน้ำแดง แน่นวลฮับ เพราะสมุนไพรมีสรรพคุณในการรักษาโรคที่ใช้เป็นยากันมานานมากโข และที่สำคัญประทศไทยมีสมุนไพรมากที่สุดประเทศหนึ่งด้วย ภูมิปัญญาไทยเรานี่แหละที่ทำให้สมุนไพรไทยหลายชนิดมีชื่อเสียงโด่งดังไปทั่วโลก จริงๆเรามีของดีๆในมืออย่างนี้ ทำใมเราจะไม่อนุรักษ์ไว้ล่ะครับ อย่าให้พวกต่างชาติมาชิงของดีออกไปจากมือเราล่ะ..ใช่ป่ะ
คุณสมบัติโดยทั่วไปของยาธาตุน้ำแดงนั้นต่างจากยาธาตุน้ำขาวเล็กน้อยคือ ตัวยาที่เป็นส่วนผสมจะเน้นไปด้านการความเป็นกรด และขับลมเสียมากกว่า แต่อาจไม่มีคุณสมบัติฆ่าเชื้อเหมือนยาธาตุน้ำขาวดังที่ได้เขียนไปในบทความที่แล้ว
ยี่ห้อของยาธาตุน้ำแดงที่รู้จักกันมากก็มีไม่กี่ยี่ห้อเช่น วิทยาศรม ยาธาตุ๔ องค์การเภสัช และอีกอย่างบางคนก็นับเป็นยาธาตุน้ำแดงเหมือนกันคือ คาร์มิเนตีฟ ทั้งหมดมี 4 แบรนด์ที่เป็นที่รู้จ้กกัน วันนี้เราจะมารีวิวให้พื่อนๆอ่านกันนะ
จากส่วนผสมที่ถูกระบุไว้ในฉลาก (ไม่รู้มีใส่อะไรพิเศษหรือเปล่านะฮับ) สูตรยาหลักๆที่พบได้ในยาธาตุน้ำแดงก็มี
- Sodium Bicarbonate (NaHCO3) เป็นสารประกอบผลึกสีขาวละเอียด ประกอบไปด้วย โซเดียม (Na) และ ไบคาร์บอเนต (HCO3) หรืออีกชือหนึ่งที่เรียกกันว่า Baking Soda มีค่า pH เป็นด่าง และด้วยคุณสมบัตินี้มันจึงถูกนำมาใช้เพื่อลดความเป็นกรดในทางเดินอาหาร เมื่อความเป็นกรดลดลง เราก็จะไม่ปวดท้องใช่ไม๊
- Rhubarb ชื่อไทยคือ โกฐน้ำเต้า เป็นพืชที่จริงๆอยู่แถบยุโรป อินดีย จีน รัสเซีย แถวๆนั้นครับ แต่ก็หาซื้อได้ในไทยไม่ยาก มีภาษาจีนชื่อ ตั่วอึ๊ง ต้าหวง (คำว่า อึ๊ง หรือ หวง แปลว่า สีเหลือง) เหง้าเมื่อหั่นออกมามีสีเหลือง เราใช้ที่มีฤทธิ์ทางยาในการรักษาอาการ อาหารไม่ย่อย ขับลม ดับพิษร้อนถอนพิษไข้ ธาตุพิการ (แหมเข้าใจตั้งชื่อนะ)
- Peppermint Oil ใช้เป็นส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์ต่างๆได้หลากหลายมาก ตั้งแต่อุตสาหกรรมอาหาร เวชสำอางค์ ไปจนถึงการแพทย์ คุณสมบัติที่มีหลากลายตั้งแต่ คลื่นไส้ ขับลม ท้องอืด ไม่สบายท้อง อีกทั้งอาจช่วยอาการลำไส้แปรปรวน (IBS) หากแต่ยังไม่มีข้อมูลทางคลินิกวิทยาที่วิจัยกันอย่างจริงจังยอมรับ
- Ginger แปลตรงๆคือ ขิง นั่นเอง เชื่อหรือไม่ว่าเราสามารถใช้ทุกส่วนของสมุนไพรชนิดนี้เป็นคุณสมบัติทางยาได้หมด เราว่าหาได้ยากนะครับสมุนไพรลักษณะนี้ ไม่ว่าจะเป็น จุกเสียด ขับลม คลื่นไส้ แก้บิด ขับเสมหะ ปัสสาวะขัด เอาแก่นมาฝนทำยาแก้คันก็ได้นะเออ ดังนั้น เจ้าจงเสพบัดเดี๋ยวนี้
ตัวยาหลักๆที่อยู่ในยาธาตุน้ำแดงก็ประมาณนี้แหละ นอกจากนั้นก็มีเล็กๆน้อยๆเช่น การบูน น้ำมันลูกกระวาน น้ำมันลูกผักชี เป็นต้น
เริ่มกันที่อย่างแรกก่อนดีกว่า
ยาธาตุน้ำแดงวิทยาศรม มีส่วนผสมต่างๆที่ระบุตามรูป ส่วนประกอบที่สำคัญถูกใส่มากที่สุด 3 อันดับแรกได้แก่ Sodium Bicarbonate, Rhubarb และ Peppermint oil โดยมี Camphor (การบูน) ช่วยขับลม จุกเสียด เสริมเข้ามาเป็นตัวที่ 4 ขับลมกันทุกตัวเลยว่างั้น ลมไม่หายก็ให้มันรู้กันไป..ฮา
ยาธาตุ๔ สิ่งที่เรารู้สึกอย่างแรกเลยคือ ผลิตภัณฑ์ถูกตั้งชื่อให้อนุรักษ์ความเป็นไทยด้วยการใช้เลข ๔ ไทย ปรบมือ.. ยี่ห้อนี้เน้นใส่ขิงเยอะ โดยเน้นคำว่า ทิงเจอร์ขิงสกัด เข้มข้น อยู่บนฉลากเลย เราก็ว่าคงต้องขับลมได้ดีขึ้นแน่นวล ส่วนประกอบหลักอื่นๆก็ละม้ายคล้ายของวิทยาศรมนะ
ยาธาตุน้ำแดงองค์การเภสัช เป็นยาประเภทสมุนไพรที่องค์การเภสัชกรรมทำขึ้นมาขายในขนาด 180 ซีซี และเป็นยาสามัญประจำบ้าน (ขวดปอนด์ก็มีนะแต่ที่ร้านเราขายไม่ดี) ส่วนประกอบหลักๆยังคงเป็น Sodium Bicarbonate, Rhubarb และ Peppermint oil จะสังเกตุเห็นว่ามี Cardamon (กระวานเทศ) และ Tinospora (บอระเพ็ด) อีกอย่างละครึ่งซีซีต่อช้อนโต๊ะ ด้วยหวังฤทธิ์ในการขับลม (อีกแล้ว) และช่วยย่อย
มิกซเจอร์ คาร์มิเนตีฟ จริงๆสูตรยายี่ห้อนี้จะเรียกว่ายาธาตุน้ำแดง ไม่ได้เต็มปากนัก เพราะส่วนประกอบที่สำคัญไม่มีโกฐน้ำเต้าเหมือนยี่ห้ออื่น แต่จะไปเน้นสมุนไพรตัวอื่นเสียมากกว่า ที่เห็นเพิ่มขึ้นมาคือ Capsicum (เม็ดพริก) ช่วยเรื่องอาหารไม่ย่อย และขับแก๊สในกระเพาะ ดังนั้นน้ำยาจึงเป็นสีแดงสดซึ่งเป็นสีจากพริก ไม่เหมือนกัน เราว่าแบบนี้น่าจะออกรสเผ็ดกว่าระวังลิ้นพองนะฮับ อีกอย่างเนื่องจากพริกทำให้ระคายเคือง จึงไม่แน่ใจว่าคนเป็นโรคกระเพาะกำเริบอยู่จะใช้ได้หรือไม่
มาถึงตรงนี้คงเข้าใจถึงยาธาตุน้ำแดงแล้วนะครับว่ามีส่วนผสมของอะไรบ้าง แต่ละยี่ห้อแตกต่างกันอย่างไร แบบคร่าวเน้อะ
อีกประเด็นที่อยากให้สังเกตุคำว่า Tinture (ทิงเจอร์) ที่เป็นคำต่อท้ายส่วนผสมของตัวยาที่ระบุครับ มันหมายถึงเภสัชตำรับมาตราฐานในการเตรียมยาโดยใช้แอลกอฮอล์ในการสกัดเพื่อให้ได้สารสำคัญออกมา ส่วนใหญ่ใช้ในการสกัดพืชสมุนไพร ดังนั้นยาที่ใช้กรรมวิธีนี้จะมีแอลกอฮอล์ปนมาเสมอ
เราได้ทำการคำนวณปริมาณแอลกอฮอล์ที่มีอยู่ในแต่ละยี่ห้อออกมาเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ดังที่เห็นจากชาร็ตเปรียบเทียบนะฮับ
STOMACHIC MIXTURE เป็นชื่อภาษาอังกฤษของยาธาตุน้ำแดงครับ แต่มีอยู่ยี่ห้อหนึ่งที่ไม่ได้ระบุชือภาษาอังกฤษนี้ไว้บนฉลาก เราส่องอย่างไรก็มองไม่เห็น ขอแนะนำว่าให้พิมพ์ลงไปด้วยนะครับ เวลาฝรั่งไปซื้อแล้วเขาอ่านฉลากไม่เจอคำนี้ เขาจะไม่มั่นใจเอานะฮับ