หากสมมุติว่าเราไม่ใช่บุคลากรทางการแพทย์ โดยทั่วไปเวลาเพื่อนๆท้องเสียจะนึกถึงอะไรก่อนครับ
ส่วนใหญ่คงต้องรีบๆหายามาทานกันก่อนใช่ไม๊ เพราะท้องเสียเป็นอะไรที่รอไม่ได้ครับ จะทำอะไรก็ไม่สะดวกได้แต่นั่งรอจนจะเป็นเพื่อนกับห้องน้ำอยู่ละ ไม่เหมือนเป็นไข้หวัดหรืออย่างอื่นที่ถ้าไม่อยากทานยาก็ยังไม่ต้องรีบ เผื่อหายเองได้ถ้าร่างกายแข็งแรง คิดอย่างนั้นได้
ยาธาตุน้ำขาว เป็นหนึ่งในยาแก้ท้องเสียที่เราว่าเกือบทุกคนนึกถึงเวลาข้าศึกโจมตีเยี่ยงนี้ รู้ป่าวว่า เกลือแร่ (ORS) ก็มีความสำคัญไม่แพ้กันนะฮับ >_<
แอนนี่เวย์..วันนี้เราจะมาดูว่ายาธาตุน้ำขาวในท้องตลาดที่ขายกันทั่วไป (เซเว่นก็มีนะเธอว์) ว่าแต่ละยี่ห้อหน้าตาเป็นอย่างไร มีส่วนประกอบอะไรบ้าง แต่ละตัวยามีคุณสมบัติอย่างไร
โดยทั่วไปสูตรยาธาตุน้ำขาวจะประกอบไปด้วย 2 ตัวยาหลักคือ Salol (Phenyl salicylate) กับ Menthol และอีก 1 คือ Anise Oil ทั้งสามมีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน แต่จะช่วยรักษาและลดอาการทรมานต่างๆที่เกิดขึ้นเวลาท้องเสีย
- Salol หรือชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Phenyl salicylate เป็นสารเคมีที่ผลิตจากการนำเอา Phenol มารวมกับ Salicylic acid เกิดเป็นสารประกอบดังกล่าว สารนี้มีลักษณะเป็นผลึกสีขาว (เราถึงเห็นยาน้ำเป็นสีขาวงัยฮับ) สารนี้ละลายในน้ำได้น้อยมากประมาณว่าแค่ 1 กรัมใช้น้ำประมาณ 6-7 ลิตร กว่าจะละลายหมด แต่สามารถละลายได้ดีในแอลกอฮอล์ เรียกว่าโรยปุ๊บ หายปั๊บ (ตรงนี้มีประเด็น เดี๋ยวจะมาบอกตอนท้ายครับ) คุณสมบัติของมันสามารถฆ่าเชื้อแบบอ่อน มันจึงแก้ท้องเสียชนิดติดเชื้อได้
- Menthol เป็นสารที่ได้จากการสกัด Peppermint oil ที่ได้จากพืนสมุนไพรอีกที (คล้ายในสะระแหน่บ้านเรา) มีกลิ่นแรง เย็นซ่า เหมาะสำหรับนำมาเป็นส่วนผสมในยาธาตุน้ำขาว เพราะจะทำให้รู้สึกเย็นซ่า ได้รสชาดเวลารับประทาน
- Anise oil น้ำมันชนิดนี้ได้มาจากสมุนไพรชนิดหนึ่งในวงศ์ Apiaceae มีคุณสมบัติช่วยในการขับลมที่เป็นผลจากอาการท้องเสียทั้งแบบติดเชื้อและไม่ติดเชื้อ ทำให้เราไม่ทรมานจากการไม่สบายท้อง ปวดท้อง
เอาละได้เวลาเปรียบเทียบดูระหว่างยาธาตุน้ำขาวที่มีในท้องตลาดกัน
- ยาธาตุน้ำขาวตรากระต่ายบิน เราอยากบอกว่าถ้าใครไม่รู้จักยายี่ห้อนี้ล่ะก็ บอกได้คำเดียวเชยมากกกก คือยานี้ที่มีมานานมากเป็นยาสามัญที่ทุกบ้านต้องมีติดเอาไว้ วันดีคืนดีท้องเสียขึ้นมา ก็หยิบขึ้นมาทาน 1 ช้อนโต๊ะ วันละ 3-4 ครั้งในทันควัน มีส่วนผสมของ 3 ตัวหลักที่ได้บอกไว้ด้านบนครบ แุถมยังมีเบอร์ call center ให้โทรปรึกษาเวลาสงสัยด้วยนะเออ
มีคำเตือนระบุอยู่ใต้วิธีรับประทานด้วยว่ามีแอลกอฮอล์ผสมอยู่ 0.95% W/V แปลว่ายาน้ำนี้ 100 มล.มีแอลกอฮอล์ผสมอยู่ 0.95 กรัม หรือก็คือ 1.203 มล. (ethanol density = 0.7892) ถามว่าทำใมต้องมีแอลกอฮอล์ มันไมีดีต่อสุขภาพมิใช่หรา ตอบ..ก็อย่างที่บอกไว้ว่า Phenyl Salicylate มันไม่ถูกกับน้ำจริงๆคือมันไม่ละลายน้ำ แต่มันชอบและละลายได้ดีในแอลกอฮอล์มากกว่า ส่วนคำเตือนคือมีกฏหมายระบุอยู่แล้วว่ายาที่มีแอลกอฮอล์ต้องระบุไว้เตือนผู้ป่วยครับ
- ยาธาตุน้ำขาวไทยนคร แหมยาบริษัทนี้เราอยากตั้งสโลแกนเหมือนบางโฆษณาว่า
ยาธาตุน้ำขาวไทยนคร แก้ท้องเสีย จุกเสียด เจ้าของเดียวกับ ทิฟฟี่และแอนตาซิล
คือเจ้าของเขาออกผลิตภัณฑ์มาแข่งกะกระต่ายบินชนิดที่เรียกว่า fighting brand กันเลยทีเดียว สมกับเป็นแบรนด์ผู้ผลิตยาบริษัทไทยนครพัฒนาจริงๆ อาศัยจุดเด่นของผลิตภัณฑ์ที่ว่า ปราศจากแอลกอฮอล์และน้ำตาล ถือเป็น sweet spot ที่ตรงจุดเอามากๆ (หรือป่าว) เพราะคำว่าแอลกอฮอล์มันดูเหมือนอะไรที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ จะเอามาใส่ในยาได้อย่างรายยย ดังนั้นจึงไม่มีคำเตือนเหมือนยี่ห้อกระต่ายให้รกสายตากันปาย รายละเอียดอย่างอื่นก็คล้ายๆกันครับ
ความแตกต่างอีกอย่างคือ ยี่ห้อนี้เติม Menthol มากกว่าตรากระต่ายบิน ทำให้น่าจะมีรสเย็นซ่ารู้สึกได้น้ำได้เนื้อมากกว่า
- ยาธาตุน้ำขาวซาลอล, เมนทอล ที่ร้านมีของบริษัทนี้ด้วยครับ เอาไว้เป็นตัวเลือกให้ลูกค้าได้เลือกหลากหลายมากขึ้น ยานี้ผลิตโดยบริษัท B.L.Hua ไ่ม่ได้มีสโลแกนเป็นเจ้าของเดียวกับอะไร ฮา.. ภาชนะบรรจุของบริษัทนี้ใช้ขวดแก้ว ถือเป็นข้อดีเพราะภาชนะบรรจุแก้วจะมีโอการทำปฏิกิริยากับสารเคมี (ยาก็เป็นสารเคมีอย่างหนึ่ง) ได้น้อยกว่าภาชนะที่เป็นพลาสติก ลองสังเกตุภาชนะที่ใช้ทำการทดลองดูสิ
ข้อดีที่ส่วนต้วเราชอบคือ ข้อควรระวังที่ถูกระบุไว้ครบถ้วนว่า ซึ่งถือเป็นคุณสมบัติของฉลากที่ดี นับเป็นการคุ้มครองผู้บริโภคที่มีความรับผิดชอบของบริษัท
บนฉลากมีการเตือนอันตรายที่เกิดจากสาร Phenol ที่ถูกปล่อยออกมาด้วยระหว่าออกฤทธิ์ รวมถึงห้ามใช้ในผู้แพ้ยากลุ่ม Salicylates และผู้ป่วยโรคไต (ชอบตรงนี้แหละ)
สุดท้ายอยากตั้งข้อสังเกตุเกี่ยวกับยาธาตุน้ำขาวที่ไม่มีแอลกอฮอล์เป็นส่วนประกอบ อย่างที่ทราบข้างต้นว่า Phenyl Salicylate ละลายได้ดีในแอลกอฮอล์ แต่ถ้าหากไม่มีแอลกอฮอล์เป็นตัวทำละลาย ไฉนเลยตัวยาจะคงสภาพการเป็นสารละลายได้ ส่วนต้วคิดว่าคงมีเทคนิคการผลิตเพื่อให้มันคงสภาพที่ดีได้ในสภาวะปกติตามระยะเวลาอายุของมัน
แล้วเพื่อนๆล่ะครับ เคยใช้ทั้งสามยี่ห้อนี้แล้วหรือยัง ชอบยี่ห้อไหน รสชาดเป็นอย่างไร